سنگ مرمریت چیست
سنگ مرمریت سنگی آهکی دگرگون‌شده است که ازجمله سنگ‌های تزئینی به‌حساب می‌آید. مرمریت ویژگی‌های خاصی داشته و در ساخت مصنوعات سنگی و ساختمان به‌کاربرده می‌شود. مرمریت به خاطر خلل و فرج کمتری که نسبت به تراورتن دارد از وزن و مقاومت نسبی بیشتری برخوردار است اما مقاومت و وزن آن‌ها نسبت به گرانیت‌ها کمتر است. سنگ مرمریت در معادن زیادی در ایران استخراج می‌شود که این امر سبب شده است مرمریت با قیمت مناسب و همین‌طور تنوع بسیار در بازار موجود باشد.
مرمریت دارای تنوع رنگی بسیار گستره‌ای است و در تمام رنگ‌های کرم, سفید, سبز, صورتی, قرمز, قهوه‌ای, طوسی و مشکی و … استخراج می‌گردد. این تنوع رنگ سبب کاربرد فراوان این سنگ در قسمت‌های مختلف شده است.
چگونگی تشکیل سنگ مرمریت
مرمریت ازجمله سنگ‌های کربناته ی رسوبی است و از کانی‌های کلیست و کربنات کلسیم و کربنات منیزیم ایجاد شده است. این ترکیبات در محیط رسوبی دریایی تا نیمه دریایی تشکیل می‌شود و پس از مدتی تراکم و مقاومت کافی را به دست می‌آورند. کانی‌های فرعی دیگری در تشکیل سنگ‌های مرمریت دخیل می‌باشند که همین مواد فرعی باعث پیدایش رنگ‌های متنوع در سنگ‌های مرمریت شده است.
فرآیند دگرگونی وجه تمایز مرمریت ها با لایم استون ها است که سنگ مرمریت طی فشارها جابه‌جایی‌ها در جهات مختلف دچار شکستگی و ترک‌هایی می‌شوند.
ایجاد شکستگی در سنگ کربناته سبب تبدیل این سنگ به سنگ مرمریت می‌شود که این امر باعث ایجاد فضاهای خالی در سطح سنگ می‌شود که این فضاهای خالی به‌طور ثانویه و تدریجی توسط مواد مختلفی پر می‌شود.
سیلیس (کوارتز)، رس و کلسیت ازجمله مهم‌‌ترین موادی هستند که این فضاهای خالی را پر می‌کنند اما نکته‌ی مهم حائز اهمیت تأثیری است که این مواد بر مقاومت و دوام سنگ می‌گذارند. مثلاً سیلیس سبب مقاومت سنگ مرمر در برابر خراشیدگی می‌شود اما موادی مانند رس ها سبب کاهش مقاومت کلی این سنگ‌ها می‌شود.
مشخصات و ویژگی‌های سنگ مرمریت
مرمریت سنگی تزئینی است به همین دلیل ساختار ظریف‌تری نسبت به دیگر سنگ‌ها دارد به همین دلیل مقایسه سختی و مقاومت این سنگ با سنگ‌های گرانیت درست نمی‌باشد. سختی این سنگ سبب جلا و صیقل پذیری مطلوب این سنگ شده است. عدم وجود خلل و فرج در این سنگ سبب افزایش مقاومت سنگ مرمریت شده است. مرمریت فقط به‌اندازه‌ی این‌که سنگی تزئینی است مقاومت دارد نه به‌اندازه یک سنگ ساختمانی و نباید از این سنگ انتظار داشت در برابر شرایط جوی مقاومت داشته باشد.
بهترین سنگ مرمریت
مرمریت تنوع گسترده‌ای دارد و نمی‌توان یکی از آن‌ها را به‌عنوان بهترین انتخاب کرد اما سنگ‌های مرمریت دهبید چامرغی, مرمریت دهبید شایان, مرمریت دهبید آرین, , مرمریت دهبید زارع, مرمریت هرسین, مرمریت خوی و مرمریت پرشین سیلک و همین‌طور مرمریت لاشتر از کیفیت مطلوب‌تری نسبت به دیگر سنگ‌های مرمریت برخوردار می‌باشند.
مزایا و معایب سنگ مرمریت
ازجمله مزایای سنگ مرمریت به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:
- چشم‌نوازی و تنوع رنگ و طرح سنگ مرمریت
- سطح یکنواخت نسبت به سنگ‌های تراورتن
- وجود معادن مختلف در داخل کشور
- قیمت مناسب
- مقاومت نسبت به شرایط قلیایی
- جذب آب ناچیز و کم
- صیقل پذیری
ازجمله معایب سنگ مرمریت به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:
- خوردگی و فرسایش در صورت قرار گرفتن در معرض رطوبت پس از مدتی
- عدم مقاومت در برابر خط و خش در برخی از مرمریت ها
- یخ‌زدگی و شکست لایه‌های بیرونی در برخی از مرمریت ها
- عدم مقاومت در برابر باران‌های اسیدی و مواد شوینده
کاربردهای سنگ مرمریت
- رویه میز جلو مبلی
- گلدان سنگی
- شومینه
- باربیکیو
- پایه آیفون
- تابلوس
- سنگ کف آسانسور
- صفحه کابینت
- پوشش کف یا دیوار به‌صورت طرح‌های بوک مچ و فورمچ
- بازسازی بناهای تاریخی
- قاب دور آسانسور
معادن سنگ مرمریت
سنگ مرمریت دارای تنوع گسترده‌ای است و در اکثر نقاط کشور ایران قابلیت استخراج دارد ولی بیشتر در معادن شهرهای یزد, مرکزی, کرمان, فارس و لرستان استخراج می‌شود.
کشورهای اروپایی مانند ایتالیا ، ایرلند ، اسپانیا ، یونان ، روسیه ، رومانی ، سوئد و آلمان نیز به استخراج این سنگ پرداخته‌اند. کشورهای آسیایی نیز مانند هند و چین از دیگر استخراج‌کننده‌های برجسته‌ی سنگ مرمریت در جهان می‌باشند. ایالات‌متحده آمریكا نیز تولیدکننده مرمریت مطلوبی است. ایتالیا ، چین ، هند و اسپانیا تولیدکننده‌ی اصلی سنگ مرمریت هستند.
فرآوری‌های سنگ مرمریت
تنوع در جنس و تراکم سنگ‌های مرمریت سبب آن شده است که فرآوری‌های گوناگونی بر روی این سنگ‌ها صورت گیرد. برای مثال سنگ مرمریت لاشتر قابلیت انجام انواع فرآوری هارا داشته و همین امر سبب کاربردهای گوناگون این سنگ شده است.
برای جلوگیری از خرد شدن سنگ و افزایش استحکام سنگ در هنگام برش سنگ در پشت سنگ‌های مرمریت از چسب و توری استفاده می‌شود.
از اپوکسی و مواد رزین و یو وی برای پوشاندن شکاف‌های موجود بر روی سطح این سنگ استفاده می‌کنند. این مواد از نفوذ آب و لک در سطح سنگ جلوگیری می‌کنند.
فرآوری سنگ‌های مرمریت در ابعاد و ضخامت‌های مختلفی چون تایل, طولی, ریزه بار و اسلب صورت می‌گیرد.
قیمت سنگ مرمریت
عوامل تأثیرگذار بر قیمت سنگ مرمریت بسیار زیاد است و نمی‌توان قیمتی دقیق برای این سنگ در نظر گرفت. قیمت سنگ‌های مرمریت بارگه‌های کمتر مانند سنگ مرمریت دهبید نسبت به مرمریت های پر رگه بیشتر است. به عبارتی هرچه سنگ پاک و یکدست‌تر باشد و میزان ناخالصی‌های آن کمتر باشد سنگ از قیمت بالاتری برخوردار است.
سایز و ضخامت سنگ از دیگر عوامل تأثیرگذار بر قیمت است به همین دلیل قیمت تایل مرمریت از اسلب آن کمتر می‌باشد.
از دیگر فاکتورهای مؤثر بر قیمت سنگ مرمریت قدوپای کوپ است که هرچه فرآوری با سنگ‌هایی با برش‌های بزرگ‌تر باشد قیمت افزایش خواهد داشت.
به‌طورکلی نوع ماشین برش, فرآوری‌های موردنیاز, نوع مواد مصرفی و پولیشر ها, نوع پرداخت و همین‌طور فاصله از معدن, یکنواختی و یکدستی سنگ, سایز و قدوپای سنگ از عوامل مؤثر بر قیمت سنگ مرمریت می‌باشند.
مقایسه‌ی سنگ مرمریت و سنگ مرمر
یکی از تفاوت‌های سنگ‌های مرمریت و مرمر نحوه‌ی تشکیل آن‌ها است که هردوی این سنگ‌ها درنتیجه‌ی دگرگون شدن سنگ‌های آهکی تشکیل می‌شوند و تنها تفاوت آن‌ها این است که سنگ مرمر زمان بیشتری برای دگرگونی نیاز دارد.
بافت این دو نوع سنگ از دیگر تفاوت‌های بین این دو نوع سنگ است که می‌توان نام برد. مرمر بافتی در هم قفل‌شده دارد. خالص‌ترین نوع مرمر شباهت زیادی به مرمریت سفید دارد.
مقایسه سنگ مرمریت و سنگ تراورتن
سنگ مرمریت از شبیه‌ترین سنگ‌ها به سنگ تراورتن است و تنها راه تشخیص این دو سنگ پشت این سنگ‌هاست که مرمریت نسبت به تراورتن خلل و فرج کمتری دارا می‌باشد.
محبوب‌ترین سنگ‌های مرمریت
ازآنجایی‌که رنگ‌های مشکی و کرمی و طوسی در کشور عزیزمان ایران طرفدارهای بیشتری دارد به معرفی معروف‌ترین این سنگ‌ها می‌پردازیم.
سنگ مرمریت مشکی
سنگ‌هایی همچون مرمریت گلدن بلک, مرمریت لاشتر, مرمریت مشکی نجف‌آباد, مرمریت دهبید اسپایدر, مرمریت اسنوبلک, مرمریت تری دی بلک, مرمریت مارشال و مرمریت پالادیوم ازجمله سنگ‌های مرمریت مشکی معروف می‌باشند.
سنگ مرمریت روشن
سنگ‌های مرمریت روشن به دو دسته تقسیم می‌شوند:
سنگ‌های مرمریت سفید
سنگ مرمریت سفید جوشقان شهیادی ( سنگ کارشده در برج آزادی تهران) از بهترین نمونه‌های سنگ مرمریت سفید می‌باشد.
سنگ‌های مرمریت کرم
سنگ‌های مرمریت کرم دارای تنوع بیشتری نسبت به دیگر سنگ‌ها می‌باشند که معروف‌ترین آن‌ها شامل مرمریت هرسین, مرمریت خوی, مرمریت کاپوچینو, مرمریت گندمک و انواع مرمریت های دهبید از قبیل مرمریت چامرغی یا مرمریت کمیته, مرمریت دهبید زارع, مرمریت دهبید شایان و مرمریت دهبید آرین و … می‌باشد.
سنگ مرمریت طوسی
مرمریت پرشین سیلک، مرمریت لاشتر سورت طوسی و مرمریت پالادیوم از معروف‌ترین مرمریت های طوسی‌رنگ موجود در بازار می‌باشند.
انواع سنگ مرمریت
معادن مختلفی به استخراج سنگ مرمریت پرداخته‌اند که سنگ‌های مرمریتی با ساختار و طرح و رنگی متفاوت تولید و استخراج می‌کنند.
در ساختار سنگ‌های مرمریت شاهد تفاوت‌هایی در رگه‌ها, جنس, رنگ, اندازه و ضخامت هستیم. به‌عنوان‌مثال سنگ مرمریت دهبید زارع دارای رگه‌هایی زیبا همچون شاخ گوزن است و سنگ مرمریت صلصالی رگه‌هایی به‌صورت ضربان قلب دارد. از دیگر سنگ‌های مرمریت که دارای طرح پوست‌ماری است مرمریت تری دی بلک است.
در ادامه به توضیح مختصری از انواع سنگ مرمریت می‌پردازیم.
مرمریت دهبید
مرمریت دهبید از زیباترین سنگ‌های مرمریت است که دارای زمینه‌ای به رنگ کرم بارگه‌های یخی است. سطح صاف و شفاف این سنگ سبب انعکاس نور می‌باشد. مرمریت دهبید از صیقل پذیری بالا، مقاومت بالا نسبت به فشار و قابلیت جذب آب پایینی برخوردار می‌باشد. از این سنگ در کف‌پوش داخلی ساختمان‌ها، لابی هتل‌ها، آشپزخانه‌ها و حمام می‌توان استفاده کرد.
مرمریت داتیس
مرمریت داتیس دارای زمینه‌ی روشن است و در سطح این سنگ رگه‌هایی قهوه‌ای و با گل‌های سفید دیده می‌شود. این سنگ در معادن استان اصفهان در شهر خور و بیابانک استخراج می‌شود. مرمریت داتیس سنگی مقاوم است و دوام بالایی دارد و در دیوار نمای داخلی ساختمان, دکوراسیون داخلی, پله و راه‌پله کاربرد دارد.
مرمریت خوی
مرمریت خوی از معادن شهرستان خوی استخراج می‌شود و دارای زمینه‌ی کرم و زیتونی است و در سطح این سنگ رگه‌هایی کرم و گل یخی دیده می‌شود. سطح این سنگ متراکم است و در برابر فشار بسیار مقاومت دارد. کاربرد این سنگ در کف پارکینگ, پله و راه‌پله می‌باشد.
مرمریت نیریز
مرمریت نیریز دارای زمینه‌ی سفید است و در سطح آن رگه‌های طوسی و مشکی وجود دارد. این سنگ از مقاومت بالایی در برابر فشار و ضربه برخوردار است و جذب آب در این سنگ بسیار پایین است. سطح صاف این سنگ سبب انعکاس نور می‌شود.
مرمریت آباده
مرمریت آباده در شهرستان آباده استخراج می‌گردد و دارای زمینه‌ی کرم است و در نمای ساختمان, قاب آسانسور, پله و راه‌پله کاربرد دارد.
مرمریت لاشتر
مرمریت لاشتر دارای زمینه‌ی رنگی مشکی می‌باشد. جذب آب در این سنگ پایین است و از استحکام بی‌نظیری برخوردار است. این سنگ در سرویس‌های بهداشتی و محصولات دکوراتیو کاربرد دارد.
مرمریت هرسین
مرمریت هرسین دارای زمینه‌ی روشن بوده و در برابر فشار و ضربه مقاومت بالایی داشته و سطحی متراکم دارد. جذب آب این سنگ پایین است. مرمریت هرسین در پلکان, دیوارهای داخلی ساختمان, دیوار لابی و محصولات تزئینی کاربرد دارد.
مرمریت بلک آرتا
مرمریت بلک آرتا دارای زمینه‌ی مشکی می‌باشد و در برابر فشار بسیار مقاومت دارد و جذب آب در آن بسیار پایین است. این سنگ در طراحی داخلی ساختمان, کانتر آشپزخانه و کف محیط‌های اداری کاربرد دارد.
مرمریت پرشین سیلک
پرشین سیلک سنگی لوکس که دارای زمینه طوسی تیره تا روشن می‌باشد و در آن رگه‌های سفید روشنی وجود دارد. این سنگ مقاومت سایشی بالایی دارد و بسیار مستحکم است. این سنگ در کف و دیوارهای داخلی ساختمان‌های مدرن کاربرد دارد.
مرمریت مهکام
سنگ مرمریت مهکام دارای زمینه‌ی قهوه‌ای روشن, تیره و طوسی است که در سطح این سنگ رگه‌های عنکبوتی دیده می‌شود. این سنگ از مقاومت بالا و دوام بی‌نظیری بهره‌مند است.
