سنگ تراورتن چیست
یکی از پرمصرفترین سنگهای ساختمانی سنگ تراورتن میباشد که در بیشتر ساختمانها بهکاربرده میشود. این سنگ جنبهی تزئینی داشته و دارای جنس آهکی متخلخل است. از رسوب چشمههای آب گرم و حفرههای روی سنگ که ناشی از گازهای محبوس میباشد تراورتن تشکیل میشود.
تراورتن دارای تنوع رنگ و الگوی بالایی است که در دیوار ساختمانها و کف استخرها و سنگفرشها و نماها کاربرد دارند.
تاریخچه تراورتن
در قرونوسطی و حتی قبل از آن از سنگ تراورتن برای طراحی ساختمانها استفاده شد. این سنگ در 75 سال قبل از میلاد مسیح کشف شد و بهوفور در ایتالیا دیده میشد. رومیان از سنگ تراورتن آثار برجستهای ساختهاند که کولوسئوم از مشهورترین این بناها میباشد.
نامگذاری این سنگ به علت نام شهرستان Tiburtinus است که در روم واقعشده است.
در ساختمانهایی نظیر لودویک میس فن در روهه که توسط طراح معروف آمریکایی-آلمانی ایجادشده است سنگهای تراورتن دیده میشود. نماهای ساختمانهای کشورهای آمریکا و آلمان که از سنگ تراورتن بهکاربردهاند مثالی برای اثبات تاریخی بودن سنگ تراورتن است.
تراورتن در کشور عزیزمان ایران حدود چند سالی است که مورد توجه طراحان و معماران قرارگرفته است.
محل تشکیل سنگ تراورتن
تراورتن سنگی رسوبی آهکی میباشد که از رسوب مواد معدنی و کربنات کلسیم که دمای بالا سبب ایجاد آن شده در چشمههای آب گرم و غارهای آهکی و همینطور در مناطقی که آبوهوای گرم دارند و بارندگی زیادی دارند و شیبهای تندی دارد تشکیل میشود.
چگونگی رنگ پذیری سنگ تراورتن
قرار گرفتن سنگ تراورتن در معرض دمای بالا سبب آن شده است که سنگ تراورتن بهطور طبیعی رنگ بگیرد. تنوع رنگ گستردهی سنگ تراورتن به دلیل وجود کانیهایی است که در سطح این سنگ وجود دارد که بهصورت رگهها و رنگهای گوناگون خود را نشان میدهند.
دمای بالا, بارش باران و همینطور فعال شدن ماده کربناته آراگونیت سبب ایجاد تراورتن هایی به رنگ سفید, قرمز, زرد , نارنجی و قهوهای شده است.
خاکهای کلسیت نیز سبب ایجاد تراورتن هایی به رنگ خاکستری, سفید, زرد و سبز نیز میشود.
ویژگیهای سنگ تراورتن
- جنس تراورتن رسوبی آهکی میباشد.
- تراورتن دارای لایه بندیهای موجدار است .
- تراورتن دارای شیب میباشد
- متخلخل بودن از دیگر ویژگیهای سنگ تراورتن است.
- تراورتن در برابر سایش و ضربه مقاوم است.
- برش و شکلپذیری سنگ تراورتن بسیار آسان است.
- تراورتن در برابر فشار و گرما مقاومت بینظیری دارد.
- تراورتن عایق حرارت و صوت میباشد.
- تراورتن با ملات چسبندگی بسیار خوبی دارد.
- تراورتن سبکوزن است.
- تراورتن از صیقل پذیری بالایی برخوردار است.
- تراورتن جذب آب بالایی دارد که این موضوع با توجه به فرآوریهای رزین و اپوکسی قابل چشمپوشی شده است.
- تراورتن تنوع رنگ و طرح بسیاری دارد.
- مزایا و معایب سنگ تراورتن
ازجمله مزایای سنگ تراورتن به موارد زیر میتوان اشاره کرد:
- عدم جذب گرما که باعث شده است سطح این سنگ همیشه خنک باشد و قابلیت استفاده در مناطق گرم سیر را داشته باشد. تراورتن سبب ایجاد حس خنکی در استخر و حمام میشود.
- تراورتن از تخلخل زیادی دارا میباشد که سبب شده است سطح صیقلی نداشته باشد و از لیز خوردن جلوگیری کند.
- بافت بینظیر سنگ تراورتن یکی دیگر از مزایای این سنگ میباشد.
- تراورتن ثبات رنگ داشته و بهمرورزمان کمرنگ نمیگردد.
- تراورتن های رایج در بازار از قیمت مناسبی برخوردار هستند.
- تراورتن قابلیت برشکاری و همینطور صیقلکاری مطلوبی دارا میباشد.
- تراورتن در برابر صوت و حرارت عایق است.
- برش تراورتن هم بهصورت موجدار و هم بهصورت بی موج امکانپذیر است.
- وجود حفرهها و منافذ در این سنگ سبب چسبندگی ملات سیمان به سنگ میشود و مانع سقوط سنگ شده و نصب راحتی به همراه دارد.
- مقاومت بالای تراورتن در برابر انقباض و انبساط از دیگر مزایای سنگ تراورتن میباشد.
- مقاومت بالای تراورتن در برابر اشعهی خورشید سبب استفادهی این سنگ در نمای ساختمان شده است.
- نظافت تراورتن آسان است و تنها با یک شست و شوی سطحی میتوان آن را تمیز کرد.
و همینطور از معایب سنگ تراورتن به موارد زیر میتوان اشاره کرد:
- تراورتن درصورتیکه برای کفپوش بهکاربرده شود نسبت به کفپوشهای بتنی هزینهی بیشتری به همراه دارد.
- رنگهای خاص که با بافت خاصتری نیز همراه هستند از قیمت بیشتری نسبت به بافت های ساده برخوردار میباشد.
- سنگ تراورتن در تمامی مناطق استخراج نمیگردد و تنها از مناطق خاصی قابل استخراج میباشد.
- انجماد و ذوب شدن بیش از حد به ساختار این سنگ آسیب رسانده و سبب آن شده است که در فضاهای خنک نتوانیم از ضخامتهای نازک این سنگ استفاده کنیم.
کاربردهای سنگ تراورتن
- سنگ نما خصوصاً سنگ نمای رومی
- قرنیز دیواری
- سنگ بغل پله
- کفپوش
- مصنوعات سنگی
- کانتر
- سرویس بهداشتی
- صفحه رویی کابینت آشپزخانه و کاشیها
- محفظههای دوش
- شومینه
- کف استخر
- ورودیهای اختصاصی
- محفظه (گودال) آتش
- حیاط و پاسیو
- راهروها و مسیرها
برش سنگ تراورتن
تراورتن قابلیت برش هم بهصورت موجدار و هم بهصورت بی موج را دارا میباشد. برش بهصورت موجدار برش به همان صورتی است که از معدن استخراج میشود در این روش سنگ را بهصورت عمودی برش میدهند و رگهها و موجهای روی سطح سنگ حالت طبیعی دارد. اما در برش بی موج که امروزه بیشتر مورد استقبال خریداران قرارگرفته است کوپ را چرخانده و در جهت رگههای سنگ آن را برش میدهند. در این روش مقاومت سنگ کمتر است و سبب ایجاد پرتی در سنگ میشود ولی در روش موجدار چنین مشکلی وجود ندارد.
معادن سنگ تراورتن
تراورتن ازجمله سنگهایی است که در ایران و همینطور در ایتالیا بهصورت فراوان موجود میباشد. استان مرکزی, شهرستان محلات رتبهی برتر تولیدکننده و استخراجکننده سنگ تراورتن را دارا میباشد. تراورتن های محبوبی چون تراورتن عباسآباد از معادن شهرستان محلات استخراج میگردد.
تراورتن آتشکوه, تراورتن دره بخاری و … از دیگر سنگهای پرطرفدار این منطقه میباشد.
مناطق دیگری چون اصفهان, آذربایجان غربی و یزد نیز سهم گستردهای در استخراج سنگ تراورتن دارا میباشند.
انواع فرآوری سنگ تراورتن
فرآوری سنگ تراورتن به روشهای زیر امکانپذیر میباشد:
- صیقلی
ظاهر شیک و لوکس سنگ تراورتن در برش بهصورت صیقلی سبب شده است که این سنگ سطحی براق داشته باشد که نمای این محصول بهگونهای است که سبب بازتاب نور شده است.
- هوند
در این نوع فرآوری سنگ ظاهری یکدست داشته اما مات است و مانع از بازتاب نور میشود.
- براش
فرآوری تراورتن بهصورت براش سبب ایجاد ظاهری روستیک شده که استفاده از براش های مخصوص و ایجاد بافت ها سبب خلق چنین جذابیتی شده است.
- تامبل
در این نوع فرآوری ابتدا سنگ را اندازهگیری کرده و سپس برش میدهند و در پوششی پلاستیکی قرار میدهند و سطح آن را با آب و مواد ساینده ساب میدهند و گاها مقداری اسید در فرآوری آن به کار میبرند. این نوع تراورتن ظاهری طبیعی دارد.
تراورتن تامبل نیز مانند تراورتن براش است و تنها تفاوت این دو در این است که تامبل گوشههای صافتری دارد.
با توجه به نوع سنگ, تراورتن قیمتهای متفاوتی داشته اما بهصورت کلی تراورتن نسبت به دیگر محصولات قیمت مناسبتری دارد و در دستهی سنگهای لوکس مقرونبهصرفه قرار داده میشود.
مقاومت و طول عمر سنگ تراورتن
انتخاب این محصول بستگی به مکان موردنظر داشته و درصورتیکه به روش صحیحی نگهداری شود به مدت طولانی قابلیت استفاده دارد. نصب صحیح یکی از عوامل مهمی است که بر مقاومت سنگ تأثیر مستقیمی دارد.
تراورتن نه صافی مرمر را داشته و نه به زبری گرانیت است. اگر جسم سنگینی بر روی سنگ تراورتن کشیده شود سبب ایجاد خراشیدگی در سطح این سنگ میگردد.
نحوه تمیز کردن سنگ تراورتن
برای نگهداری بهتر از این سنگ توصیه میشود که هر 3 تا 5 سال به سطح این سنگ سیلر زده شود البته به شرطی که برای تمیز کردن این سنگ از محصولات شیمیایی استفاده نشده باشد که در این صورت بازه استفاده از سیلر کوتاهتر میشود.
برای تمیز کردن سنگ تراورتن لازم است که ابتدا سطح سنگ را جارو زده و از گردوخاک پاک شود که وجود گردوخاک سبب ایجاد رنگپریدگی و تغییر رنگ سنگ میشود.
با استفاده از آب ولرم و طی و یا اسفنج میتوانید سنگ را تمیز کنید اما باید دقت داشته باشید که آب را بهیکباره بر روی سنگ نریزید چراکه سیلر از سطح سنگ عبور میکند و لایههای داخلی سنگ نفوذ میکند و سبب ایجاد کپک میشود.
از یک قاشق غذاخوری مایع ظرفشویی غیر اسیدی میتوانید برای نظافت سنگ استفاده کنید آن را در آب ترکیب کنید و با طی سطح سنگ را تمیز کنید و سپس با آب آن را تمیز کنید و در آخر با یک دستمال خشک رطوبت و خیسی سنگ را بگیرید.
برای تمیز کردن درز بین سنگهای تراورتن مقداری جوششیرین و آب کافی است که با یک برس بر روی این درز بکشید. مواظب باشید که به دوغابها آسیبی نرسانید.
مقایسه سنگهای چینی با سنگ تراورتن
اسلب های چینی زیادی در بازار موجود میباشند که به سنگ طبیعی تراورتن شباهت زیادی دارد. این سنگهای چینی مقاومت و سختی مناسبتری نسبت به تراورتن ها دارند هرچند که شکل ظاهری آنها دقیقا شبیه به تراورتن ها نیست. اما قابلیت صیقل دادن بهصورت تراورتن را دارا میباشند. سنگهای چینی نسبت به تراورتن ها قیمت مناسبتری دارند و برای هر مترمربع برای نصب چنان هزینهای ندارند.
انواع سنگ تراورتن
ترکیبات تشکیلدهندهی سنگهای تراورتن سبب ایجاد تنوع طرح و رنگ در این سنگها شده است. این ترکیبات شامل مواد معدنی, دمای آبوهوا, کلسیم و همینطور دیگر ناخالصیها میباشد.
میزان آب استفادهشده در مواد تشکیلدهنده هرچقدر کمتر باشد سنگ رنگی روشنتر و همینطور قیمت بالاتری دارد. در ادامه به توضیح مختصری پیرامون انواع سنگ تراورتن میپردازیم.
تراورتن سفید عباسآباد
تراورتن عباسآباد یکی از بهترین سنگهای تراورتن سفید در جهان است و بیشتر در نمای ساختمان بهکاربرده میشود. این سنگ از ساب پذیری بالا و چسبندگی بسیار مطلوبی برخوردار است. برخی از سورت های تراورتن عباسآباد رگههای مرمر قهوهای و عسلی دارا میباشد که سبب افزایش قیمت این سنگ شده است بهطورکلی هرچه این سنگ روشنتر بوده و موجهای آن کمتر باشد قیمت بیشتری به همراه دارد.
تراورتن سفید ابیانه
تراورتن سفید ابیانه یکی از روشنترین و یکدستترین سنگهای تراورتن است. تراورتن ماندگاری و کیفیت بالایی دارد و سبب ایجاد نمایی زیبا در ساختمان میشود. تراورتن سفید ابیانه ساب بالا و برش پذیری مطلوبی دارد. خللهای فراوان در این سنگ سبب سبکوزن شدن این سنگ شده است.
تراورتن آتشکوه
تراورتن آتشکوه که به تراورتن شهابسنگ, امداد و سفید محلات نیز معروف است زمینهی سفیدی داشته و در سطح آن موجهای زیبا و منظمی دیده میشود. رنگ روشن و ساب پذیری بالا و همینطور ویژگیهای فیزیکی مطلوب از ویژگیهای بارز سنگ تراورتن آتشکوه میباشد. کاربرد سنگ تراورتن آتشکوه در نمای ساختمان بوده و هرچه روشنتر باشد و هالههای آن کمتر و منظمتر باشد قیمت بیشتری به همراه خواهد داشت.
تراورتن حاجیآباد
تراورتن حاجیآباد زمینه رنگی کرم روشن تا شکلاتی داشته و نسبت به سایر تراورتن ها از تخلخل کمتری برخوردار است که سبب شده است مقاومت فشاری و ساب پذیری بالایی داشته باشد. از تراورتن حاجیآباد برای محوطهسازی و ساخت وسایل دکوراتیو استفاده میشود. روشنتر و بی موج بودن این سنگ و نظم بیشتر هالهها بر روی این سنگ سبب افزایش قیمت این سنگ میشود.
تراورتن کاشان
تراورتن کاشان ازجمله تراورتن های محبوب است که دارای زمینهی رنگهای شکلاتی, کرم و گردویی است. این سنگ تخلخل کمتری نسبت به دیگر تراورتن ها دارد. مقاومت فشاری بالا, قیمت مناسب, وزن کم و سایندگی از دیگر ویژگیهای سنگ تراورتن کاشان است. تراورتن کاشان سورت های مختلفی دارد.
سنگ تراورتن طرق
تراورتن طرق از دیگر سنگهای تراورتن پرمصرف ساختمانی است که دارای زمینهی شکلاتی, بژ و کرم است. این سنگ شباهت زیادی به سنگ تراورتن حاجیآباد دارد که قیمت مناسب این سنگ, این سنگ را جایگزین مناسبی برای تراورتن حاجیآباد کرده است. کاربرد این سنگ در نمای ساختمان است و از سورت های ضعیفتر این سنگ در تهیه جدولهای سنگی و درپوشها استفاده میشود.
